Hoe is je brein onderverdeeld?

Om beter te begrijpen hoe je brein werkt, waarom je denkt wat je denkt en doet wat je doet, is het goed om te weten dat je brein uit drie verschillende ‘breinen’ bestaat: de neocortex, het limbisch brein en het reptielenbrein.

De neocortex

De neocortex (ook wel het mensenbrein genoemd) is met name betrokken bij hogere hersenfuncties zoals abstract denken, waarnemen, reflectie, coördinatie, taal, logica en ratio.

Het limbisch brein

Het limbisch brein (ook wel het zoogdierenbrein) is het centrum van je emoties. Onder andere de hippocampus en amygdala maken hier onderdeel van uit. De voornaamste functie van dit deel van het brein is de verwerking en regulatie van gevoelens en emoties.

Het reptielenbrein

Het reptielenbrein is naast het oudste ook het meest instinctieve deel van je brein. De voornaamste functies van het reptielenbrein bestaan uit voortplanting, overleven en het reguleren van stress en angst. Het reptielenbrein is er dus vooral op gericht om je veilig te houden zodat je kan overleven. Een belangrijke taak, toch zit juist die functie van het reptielenbrein ook vaak in de weg. Vooral als het neerkomt op uitdagingen zoals nieuwe ervaringen opdoen of veranderingen in gang zetten.

De functie van het reptielenbrein 

Een groot deel van dat reptielenbrein bevindt zich in je onderbewustzijn – daar waar al je eerdere ervaringen, herinneringen, emoties en overtuigingen liggen opgeslagen. Die opslag is onder andere handig zodat je brein weet hoe je wel of juist niet (automatisch, instinctief) moet reageren in bepaalde situaties. Stel dat je ooit je handen gebrand hebt aan een warme pan, dan waarschuwt je brein jou wanneer je de volgende keer bij een warme pan in de buurt komt, en zul je waarschijnlijk voorzichtiger zijn.

Vermijden van angst en pijn

Dit voorbeeld laat ook direct zien waar het reptielenbrein je in de weg kan zitten. Het reptielenbrein is namelijk zo gericht op het vermijden van mogelijk onveilige situaties en pijn, dat het je daarmee ook weg houdt van situaties, ervaringen of personen die jou geluk of groei op kunnen leveren.

In de prehistorie was de functie van dat reptielenbrein superhandig. Het beschermde tegen elk mogelijk gevaar zoals een hongerige beer, een zware storm of een indringer. Tegenwoordig zijn dat soort gevaren niet meer aan de orde van de dag en zijn er ander soort uitdagingen die door het reptielenbrein als gevaarlijk worden gezien. Denk aan een overvolle mailbox, een boze baas, een agressief kind of een onzeker inkomen. Toch reageert je brein op die nieuwe gevaren nog steeds hetzelfde als op die oude gevaren. De reactie van je oerbrein op gevaar gaat samen met de aanmaak van stresshormonen (adrenaline, en op langere termijn cortisol) en fysieke sensaties zoals zweten en een verhoogde hartslag. Dat kan voor even geen kwaad, maar als je die volle mailbox elke dag als bedreiging ervaart, dan kan de door je brein geactiveerde stressreactie op den duur schadelijk zijn.

Weerstand

Stel dat jij bang bent om te falen, dan zal jouw brein er alles aan doen om de angst die opkomt wanneer je (voor jouw gevoel) faalt, te vermijden. Dat zorgt er in de praktijk waarschijnlijk voor dat je je liever niet meer in actie komt en de dingen die je eigenlijk zou willen doen niet doet. Zo vermijd je dus de angst en de eventuele pijn van het mogelijk falen (veiligheid) maar weerhoudt deze reactie je er tegelijkertijd van te doen wat je eigenlijk graag zou willen doen.

Als je besluit om ondanks de stressreactie wél in actie te komen, is de kans groot dat er vanuit jouw reptielenbrein weerstand ontstaat. Er kunnen dan bepaalde gedachten of zelfs sterke gevoelens en fysieke sensaties in je opkomen, die je aan het twijfelen brengen, het lastig maken om door te zetten of je aansporen te stoppen. Het is je reptielenbrein die jou op dat moment ‘veilig’ probeert te houden, zodat jij geen angst en/of pijn hoeft te ervaren. In sommige gevallen is het een handig mechanisme, maar het dient je alleen niet in je groei of weerhoudt je ervan het leven te leiden dat je eigenlijk echt graag zou willen. Kortom, het kan transformatie en een droomleven in de weg staan.

Doorbreek de reactie van je reptielenbrein

Dat je reptielenbrein transformatie moeilijker maakt, wil niet zeggen dat het onmogelijk is. Als je je bewust wordt van de reden achter de gedachten of gevoelens die je op zo’n geactiveerd moment ervaart en ze kunt observeren, heb je de mogelijkheid om een keuze te maken. Je kunt jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen: Waar komen deze gedachten of gevoelens vandaan? Wat willen ze me vertellen? Kies je er vervolgens voor om naar deze gedachten en gevoelens te luisteren (om angst en/of pijn te vermijden)? Of kies je ervoor om te doen wat je eigenlijk echt graag wilt doen, ondanks dat dat spannend voelt? Op die manier kun je de automatische reactie van je reptielenbrein doorbreken en een authentieke keuze maken. 

Herprogrammeer je hersenen met House of Deeprelax

Het is dus goed om je te realiseren dat een deel van je brein er niet op ingesteld is om jou je meest gelukkige leven te laten leiden. Het heeft een primair doel: overleven, veiligheid. Toch ben je niet helemaal verloren, je kunt je hersenen namelijk ook herprogrammeren en zelfstandig je zenuwstelsel reguleren. Dit zorgt ervoor dat je nieuwe neurologische paden aanlegt in je hersenen en minder snel op stress reageert, waardoor het makkelijker wordt om ondanks de reactie van je reptielenbrein, andere keuzes te maken. Bij House of Deeprelax hebben we diepgaande trainingen en sessies waarmee je je breinactiviteit positief kunt beïnvloeden en je zenuwstelsel op standje veilig kunt krijgen. Nieuwsgierig? Probeer bijvoorbeeld eens een Deeprelax Yoga Nidra sessie of een Nidra Breath sessie en hack je hersenactiviteit.