Stress: hoe kan je het voorkomen en verminderen?

Stress is iets wat iedereen – ja echt iedereen – ervaart. Het is een natuurlijke reactie van je lichaam en stelt je in staat te kunnen presteren en scherp te kunnen denken en handelen. Niks mis mee dus, zolang het niet chronisch wordt. De gevolgen voor je lichaam en brein zijn dan groot. Lees hier wat je zelf kunt doen om chronische stress te verminderen of nog liever te voorkomen, hoe hectisch je leven ook is. 

Deadlinestress, relatiestress, geldstress, vakantiestress, verhuisstress… we ervaren flink wat spanning en onrust in ons leven. Vaak veel meer dan goed voor ons is. Als je voortdurend last hebt van stress, kan dat je gezondheid flink onder druk zetten. Bewustwording en onder controle houden van je stressreacties is dan ook enorm belangrijk om goed en gezond in je vel te zitten.

Wat is stress?

Stress is een ander woord voor spanning. Er hangt vaak een negatief label aan, maar dat is niet per se terecht. Het is een doodnormale en gezonde beschermingsreactie van je lichaam en brein wanneer er iets gebeurt waardoor jij jezelf op scherp moet zetten. 

De juiste beslissingen maken? Supersnel handelen? Vechten of vluchten wanneer je leven wordt bedreigd? Dit wordt allemaal geregeld door je interne stress- of fight-or-flight-systeem, onderdeel van je autonome zenuwstelsel. Dit systeem is er om te kunnen overleven, maar je hebt het ook nodig om ook maar iets te kunnen presteren in je leven. 

Acute en chronische stress

Je hebt in feite twee vormen van stress: acuut en chronisch. Acute stress kun je zien als functionele stress, het is een overlevingsmechanisme. Chronische stress ontstaat wanneer je lichaam in de stressreactie blijft hangen. Je zit dan voortdurend in de alarmfase en komt niet meer aan herstel toe.  

Stress is dus alles behalve negatief, zolang je lichaam en brein maar de kans krijgen om ervan te herstellen. En dat is precies waar het vaak misgaat, velen van ons hebben te maken met chronische stress.

Wat doet chronische stress met je lichaam?

Chronische stress kan je lichaam letterlijk slopen. Wanneer je voortdurend ‘aan’ staat, leidt dit tot versnelde veroudering van al je lichaamsfuncties. Je onderdrukt je immuunsysteem en je spijsvertering, want deze functies hebben niet bepaald hoge prioriteit wanneer je lichaam (denkt dat het) in gevaar is. Je wordt dus vatbaarder voor ziektes, krijgt last van je maag en darmen en je energie sijpelt weg.

Het verhoogt het adrenaline- en cortisolgehalte in je bloed, wat van invloed is op je bloeddruk en je hartslag. Ook tast het de werking van je brein aan, je kunt je slecht concentreren en je geheugen dendert achteruit. Op lange termijn kan het leiden extreme vermoeidheid, constante pijn in je lichaam of depressiviteit. Kortom, het is een grote sluipmoordenaar.

Symptomen en klachten 

Woelige nachten, futloze dagen, een hoofd vol piekergedachten, een kort lontje of een continu angstig of opgejaagd gevoel: het zijn allemaal tekenen van te veel spanning en onrust. Belangrijk is dat je jouw signalen leert herkennen, zodat je tijdig je lichaam en brein de kans kunt geven om tot rust te komen. Let dus extra op als je jezelf in deze stresssymptomen herkent:

• Versnelde hartslag en ademhaling
• Vermoeidheid, lusteloosheid en een gebrek aan energie
• Extra veel of juist weinig eetlust
• Hoofdpijn
• Concentratie- en geheugenstoornissen
• Slaapproblemen
• Prikkelbaarheid
• Hoge bloeddruk
• Duizeligheid

Hoe kun je stress verminderen?

Dat is natuurlijk de hamvraag, of, nog beter: hoe kom je ervan af?! Ook al kun je het nooit helemaal voorkomen, bewustzijn van je stresssignalen is de eerste stap. Ernaar luisteren en handelen een essentiële tweede. 

De beste manier om stress te verminderen is door bewuster en gezonder te gaan leven. Meer aandacht voor rust, ontspanning, tijd voor jezelf, de natuur, slaap, beweging en gezonde voeding. Zoveel mogelijk vertragen, in alles wat je doet. Zo kan je lichaam zoveel mogelijk herstellen, ontspanning werkt als tegenwicht bij stress. 

Yoga Nidra, meditatie en ademhalingsoefeningen helpen je om instant diepe ontspanning te ervaren en de gevolgen van chronische spanning om te keren. Via de Deeprelax Nidra app kun je onbeperkt luisteren naar 50 geleide meditaties, Yoga Nidra sessies, wandelmeditaties en ademsessies. Ervaar zelf wat een sessie met je doet.