PTSS

Heb je een extreem stressvolle gebeurtenis meegemaakt of ken je iemand die iets ingrijpends heeft meegemaakt en daar nog steeds last van heeft? Dat kan heel goed wijzen op PTSS, het Post Traumatic Stress Syndroom. In dit artikel delen we meer over de oorzaken, de symptomen en de behandeling van PTSS.

Wat is PTSS?

Posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening die ontstaat als reactie op een ernstige traumatische gebeurtenis. Het kan een gebeurtenis zijn waarbij de persoon zelf slachtoffer was van de traumatische ervaring of waarbij de persoon getuige was van een trauma waarbij iemand anders het slachtoffer was. Als er maanden of jaren na de traumatische gebeurtenis nog steeds klachten optreden dan wordt gesproken van PTSS.

Oorzaken PTSS

PTSS ontstaat als gevolg van het ervaren van of getuige zijn van een schokkende, angstaanjagende of levensbedreigende gebeurtenis. Voorbeelden hiervan zijn:

• Oorlogservaringen (bij militairen, burgers in conflictgebieden)
• Lichamelijk of seksueel geweld
• Verkeersongevallen
• Natuurrampen (zoals aardbevingen of overstromingen)
• Ernstige ziekte doormaken (bijvoorbeeld kanker)
• Bevallingservaringen (zowel als moeder en als kind)
• Getuige zijn van een traumatische gebeurtenis (bijvoorbeeld een geweldsincident).

Niet iedereen die een trauma meemaakt, ontwikkelt PTSS. De kans op PTSS kan groter zijn door genetische factoren, eerdere psychische problemen of het ontbreken van sociale steun na het trauma. Ook als je al vaker blootgesteld bent aan traumatische ervaringen, bijvoorbeeld in de vroege kinderjaren, dan is de kans groter dat je last krijgt van posttraumatische stress als je weer een traumatische ervaring meemaakt. Een (actieve of inactieve) alcohol- of drugsverslaving vergroot ook de symptomen.

Symptomen PTSS

De symptomen van PTSS kunnen onderverdeeld worden in vier categorieën:

1. Herbeleven van het trauma

• Flashbacks: Het gevoel alsof de traumatische gebeurtenis opnieuw plaatsvindt.
• Nachtmerries: Verontrustende dromen over de gebeurtenis.
• Intens psychisch of lichamelijk ongemak: Wanneer iemand wordt geconfronteerd met herinneringen aan het trauma (bijvoorbeeld door bepaalde geluiden, geuren, of beelden).

2. Ontwijkingsgedrag

• Vermijden van gedachten of gesprekken over de traumatische gebeurtenis.
• Vermijden van plaatsen, mensen of situaties die doen denken aan het trauma.
• Emotionele verdoving: Het gevoel van vervreemding van anderen, het niet kunnen ervaren van positieve emoties.

3. Negatieve veranderingen in denken en stemming

• Negatieve gedachten over jezelf of anderen (bijvoorbeeld schuld of schaamte).
• Gevoelens van hopeloosheid of een vertekend beeld van de wereld als gevaarlijk.
• Verlies van interesse in activiteiten die vroeger plezierig waren.
• Moeite met het herinneren van belangrijke aspecten van het trauma.

4. Verhoogde prikkelbaarheid of hyperarousal

• Overmatige alertheid of het gevoel altijd op je hoede te moeten zijn.
• Slaapproblemen: Moeite met in slaap vallen of doorslapen.
• Prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen: Soms zonder duidelijke aanleiding.
• Concentratieproblemen en gemakkelijk schrikken.

Hoe wordt PTSS behandeld?

Als je last hebt van PTSS dan kan dat je dagelijks leven en dat van je naasten flink beïnvloeden. Het behandelen van een posttraumatische stressstoornis is noodzakelijk om je beter te gaan voelen. Behandeling van PTSS is gericht op het verminderen van de symptomen en het helpen van de persoon om beter met het trauma om te gaan. De meest effectieve behandelingen zijn:

Therapie

• Cognitieve gedragstherapie (CGT): Dit helpt bij het herkennen en veranderen van negatieve gedachten die verband houden met het trauma.
• Exposuretherapie: Hierbij wordt de persoon herhaaldelijk blootgesteld aan herinneringen aan het trauma in een veilige omgeving, zodat de angst vermindert.
• EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing): Deze therapie helpt mensen om traumatische herinneringen te verwerken door oogbewegingen te combineren met herinneringen aan het trauma.
• Lichaamsgerichte traumatherapie: Er zijn steeds meer therapievormen die gericht zijn op het lichamelijk verwerken van opgeslagen overlevingsenergie in het systeem. Voorbeelden zijn TRE, ademwerk & bio-energetica.

Medicatie

• Antidepressiva: Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s) zoals sertraline en paroxetine worden vaak voorgeschreven om symptomen van PTSS te verminderen.
• Angstremmende medicatie: In sommige gevallen worden kalmerende middelen gebruikt om symptomen van hyperarousal (hyperalertheid) of angst te verlichten.

Sociale ondersteuning

• Groepstherapie of steungroepen: Het delen van ervaringen met anderen die soortgelijke trauma’s hebben meegemaakt kan helpen bij het verwerken van het trauma.
• Sociale steun: Familie, vrienden en geliefden kunnen een belangrijke rol spelen bij het herstelproces door een veilige omgeving te bieden..

Zenuwstelsel regulatie voor PTSS behandeling

PTSS is een lastige aandoening om mee te leven. De klachten kunnen ingrijpend zijn, maar gelukkig zijn er steeds meer effectieve behandelmethoden. Naast therapie, medicatie en sociale ondersteuning kan het leren reguleren van het zenuwstelsel bijdragen aan het verminderen van de symptomen.

De onderliggende oorzaak van PTSS is namelijk onverwerkte stress die is vrijgekomen tijdens de traumatische ervaring, maar in het systeem is achtergebleven. Het zenuwstelsel is hierdoor ontregeld geraakt en reageert sneller op stressvolle situaties. Daarom kan het zinvol zijn om je zenuwstelsel te leren kennen en regulatie technieken in te zetten om stress (alsnog) op een gezonde manier te verwerken.

In de app van House of Deeprelax hebben we bijna 100 unieke meditaties die je hierbij ondersteunen, met technieken zoals shaken, ademwerk en yoga nidra.