We hebben allemaal wel eens last van angst. Angst is een natuurlijke reactie met als doel ons bewust te maken van gevaar, zodat we onszelf in veiligheid brengen. Het hebben van angst is dus meestal een natuurlijke gezonde reactie. Angst kan echter ook ongezond zijn. In dat geval spreken we van een angststoornis. Wat is het verschil tussen gezonde angst en een angststoornis? Wat zijn de kenmerken van een angststoornis en kan het behandeld worden?

Het verschil tussen angst en een angststoornis

Angst is een gevoel van onbehagen dat optreedt wanneer er gevaar aanwezig is. Het is van korte duur en dient om je alert te maken, zodat je jezelf in veiligheid brengt (bijvoorbeeld het “fight or flight” mechanisme).

Bij een angststoornis zijn de angstgevoelens voor langere tijd aanwezig (langer dan zes maanden) zonder dat er gevaar aanwezig is. Deze angstgevoelens zijn zo heftig, dat je niet meer normaal kunt functioneren en de kwaliteit van het leven wordt aangetast. Bijvoorbeeld, een zodanige angst voor het verkeer, dat je niet de straat op durft, jezelf daardoor opsluit in huis en zo volledig geïsoleerd raakt.

Symptomen angststoornis

De meest voorkomende symptomen zijn:

• zenuwachtig, gespannen en rusteloos zijn
• het gevoel hebben dat er gevaar dreigt
• versnelde hartslag (hartkloppingen)
• hyperventilatie
• zweten, trillen
• oververmoeidheid
• slaapproblemen
• maag – en darmklachten (b.v. buikpijn)
• piekeren (niet kunnen stoppen met piekeren)
• situaties of prikkels vermijden die angst opwekken

 Oorzaken angststoornis

 Een angststoornis heeft niet één specifieke oorzaak maar is het gevolg van een combinatie van factoren zoals:

1. Omgeving. Mensen uit een familie waarin angststoornissen voorkomen, hebben een verhoogde kans ook een angststoornis te ontwikkelen.
2. Verstoring van de balans tussen de neurotransmitters (bijvoorbeeld serotonine, dopamine, noradrenaline) in de hersenen. Deze spelen een belangrijke rol bij het verwerken van angstsignalen. Is het evenwicht verstoord, dan kan de verwerking van de angstsignalen niet op de juiste manier plaatsvinden.
3. Ziekten. Bepaalde aandoeningen zoals hartaandoeningen, diabetes, bepaalde tumoren, etc., kunnen gevoelens van angst veroorzaken.
4. Persoonlijkheid. Bepaalde karaktertrekken vergroten de kans op een angststoornis. Bijvoorbeeld, introverte mensen zijn heel in zichzelf gekeerd en vooral gefocust op de eigen gedachten en gevoelens; zij voelen zich ook vaker somber en angstig.
5. Traumatische ervaringen. Slechte ervaringen zoals het overlijden van een geliefde, ernstige ziekte, werkloosheid, sexueel misbruik en gepest worden, kunnen ook een angststoornis veroorzaken.
6. Langdurige stress. Blootstelling aan langdurige stressvolle situaties kan ook bijdragen aan het ontstaan van een angststoornis. Denk bijvoorbeeld aan die iemand die jarenlang mishandeld is.

Behandeling van angststoornissen

 Angststoornissen worden voornamelijk op twee manieren behandeld:

1. Psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie is de meest effectieve vorm van psychotherapie als het om angststoornissen gaat. Hierbij wordt er vanuit gegaan, dat jouw gevoelens en gedragingen worden beïnvloed door jouw gedachten. Tijdens de therapie wordt je geleerd om anders te denken waardoor je beter kunt omgaan met je angstgevoelens.

2. Medicatie

De medicamenten die worden gebruikt om angststoornissen te behandelen zijn antidepressiva, kalmerende middelen en sedativa. Het nadeel hiervan is dat deze medicatie in hoge mate verslavend kunnen zijn. 

Behalve psychotherapie en medicijnen kun je ook zelf andere methoden en technieken toepassen om beter met angststoornissen om te gaan en angstaanvallen te voorkomen. Meditatie is één van die technieken. Het is bewezen dat mediteren helpt om kalm te blijven onder stressvolle (en dus ook onder angstige) omstandigheden. Ook kun je door te mediteren je gedachten positief beïnvloeden hetgeen weer een positief effect op je gevoelens en gedragingen heeft. Meditatie kan gewoon in combinatie met psychotherapie en medicatie toegepast worden.

Probeer een van de meditaties van House of Deeprelax en ervaar wat het effect van meditatie heeft op jouw angstgedachten.