De meeste mensen die de diagnose ADHD krijgen zullen in eerste instantie niet denken aan het volgen van meditatie- of Yoga Nidra sessies. Integendeel. Er lijkt een taboe te rusten op ADHD en elke vorm van rust vinden en rust accepteren. Hoe is het mogelijk dat iemand met ADHD, waarvan het brein uit elke klank of gebeurtenis een referentie weet te vinden die gegarandeerd staat voor afleiding, rustig kan gaan zitten om een meditatiesessie te volgen die rust, aandacht en tijd vraagt?

Wat is ADHD?

ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het is een aangeboren ‘afwijking’ in de kleine onderdelen van de hersenen. Iemand met ADHD reageert sneller op prikkels dan mensen zonder ADHD, waardoor het lijkt alsof zij impulsief zijn of niet de juiste sociaal gewenste reactie geven die in een bepaalde situatie van hun verwacht wordt. Alhoewel er in het algemeen vaak gesproken wordt over een ‘druk persoon’ is ADHD veel meer dan alleen maar een druk overkomen. Zo zijn mensen met ADHD snel overprikkeld, hebben ze moeite zich te concentreren op 1 taak en gaan ze anders om met inkomende en uitgaande emoties.

Door dat overactieve stukje hersenen komen ze al snel over als chaotisch, raken ze snel iets kwijt of vergeten ze waar ze op dat moment mee bezig zijn. Een ADHD’er heeft structuur, ritme en regelmaat nodig in zijn of haar leven. Elke dag dezelfde tijden in en uit bed en een duidelijke dagplanning geven de handvatten om een gestructureerd leven te leiden, zonder teveel externe ruis toe te laten. Eventueel kan het toedienen van medicatie een laatste handvat zijn om ondersteuning te bieden in het creëren van een stabiel dagelijks leven.

Specifieke kenmerken van ADHD

ADHD wordt tegenwoordig al snel zelf gediagnosticeerd. Iemand die druk en chaotisch is krijgt van de buitenwereld gauw de welbekende stempel. Het is echter belangrijk deze diagnose door een professional te laten bevestigen (of te ontkrachten), zodat er vanaf dat punt een behandelplan opgesteld kan worden.

De kenmerken voor ADHD zijn te onderscheiden in zichtbare en onzichtbare kenmerken. De zichtbare kenmerken bepalen voornamelijk het beeld dat mensen hebben van ADHD. De tweede groep kenmerken is onzichtbaar voor de buitenwereld, maar bevat circa 90% van de symptomen die iemand met ADHD in het dagelijks leven ervaart.

Zichtbare, dus door de buitenwereld waargenomen kenmerken van ADHD:

• Veel bewegen. Friemelen met de handen, opstaan, zitten, bewegen met de benen als iemand zit, etc.
• Veel praten of iemand snel onderbreken
• Van hak op de tak in een verhaal
• Chaotische omgeving
• Drift- en/of huilbuien
• Impulsiviteit

Onzichtbare kenmerken van ADHD:

• Angst– en paniekaanvallen
• Emotieregulatiestoornis
• Veel onrust voelen in het lichaam
• Onhandig zijn in het dagelijks leven
• Geen structuur aan kunnen houden
• Verslavingsgevoelig
• Moeite met het toepassen van ritme of regelmaat in dagelijkse bezigheden
• Slecht slapen

Er zijn nog een aantal onzichtbare kenmerken die aansluiten bij de diagnose ADHD, maar ook kunnen passen bij ADD of borderline persoonlijkheidsstoornis. Voordat iemand de diagnose ADHD krijgt wordt er eerst onderzocht of diegene geen  borderline persoonlijkheidsstoornis heeft, om er zeker van te zijn dat het juiste behandelplan wordt ingezet.

Hoe kun je het beste omgaan met de verschillende kenmerken van ADHD?

Verschillende wetenschappelijke onderzoeken wijzen dat meditatie een positief effect kan hebben op iemand met ADHD. In sommige gevallen was het gebruik van medicatie, zoals Ritalin, niet meer nodig na een korte periode van meditatie. Wel is het belangrijk om deze meditaties (of Yoga Nidra) met grote regelmaat te blijven volgen, om zo het gebruik van deze medicijnen volledig te kunnen beperken.

Aan het begin van een meditatie wordt vaak gestart met het focussen op de ademhaling. Dit kan in het begin nog wat lastig zijn, omdat de gedachtes van iemand met ADHD snel afdwalen. Na verloop van tijd, en vooral door veel te oefenen, is het resultaat dat er een volledige aandachtsspanne gecreëerd wordt voor die specifieke oefening. De hersenen moeten getraind worden de snel rondvliegende gedachten en prikkels te parkeren en ruimte te geven voor wat is: het hier en nu.

Indien iemand met ADHD geforceerd gaat proberen de drukte in zijn hoofd weg te drukken door middel van meditatie of een Yoga Nidra sessie, zal diegene hierin vaak niet slagen. Een meditatie tijdens het lopen (wandelmeditatie) kan dan uitkomst bieden. Door in beweging te zijn tijdens de meditatie wordt het ADHD-brein gevoed met een activiteit, waardoor het makkelijker is de concentratie bij de sessie zelf te houden.

Om rust en regelmaat te creëren in het dagelijks leven van iemand met ADHD is ook het werken met planboards, moodboards en een strakke agenda aan te bevelen. Door de dagelijkse planning visueel te maken is het makkelijker de structuur te volgen en zo toe te komen aan de verplichtingen die een dag met zich meebrengt.