Neurotransmitters

Neurotransmitters spelen een essentiële rol in het lichaam. Ze zijn niet alleen noodzakelijk voor het uitvoeren van activiteiten zoals lopen en ademen, maar zijn ook verantwoordelijk voor de gemoedstoestand en gevoelens. Een disbalans kan leiden tot overprikkeldheid of juist een depressie. Wat zijn neurotransmitters precies, hoe werken ze en hoe breng je ze in balans?

Wat zijn neurotransmitters?

Neurotransmitters zijn chemische stoffen oftewel boodschappers, die worden geproduceerd door de zenuwcellen. Ze zorgen ervoor dat prikkels worden overgedragen van zenuwcellen in de hersenen naar spiercellen, kliercellen en zenuwcellen in de zintuigen, spieren, organen en alle andere delen van het lichaam. En ook weer omgekeerd, terug naar de hersenen. De geleiding van deze prikkels vindt onder andere plaats door neurotransmitters.

Hoe werkt een neurotransmitter?

In ons lichaam grenzen zenuwcellen niet rechtstreeks aan elkaar, maar worden ze van elkaar gescheiden door een ruimte, oftewel een spleet. Wanneer een prikkel van de ene naar de andere zenuwcel overgebracht moet worden, moet dat dus geschieden door een stof die deze spleet kan oversteken. En dat is precies de functie van de neurotransmitter. De neurotransmitter wordt geproduceerd en in blaasjes opgeslagen in het uiteinde van de zenuwcel, die voor de spleet ligt. Op het moment dat de zenuwcel een prikkel ontvangt, stoot het deze blaasjes af in de spleet, waarna de blaasjes openbarsten en de neurotransmitter vrijkomt die zich dan gaat binden op speciale receptoren aan de buitenkant van de andere zenuwcel (aan de andere kant van de spleet). Wanneer de neurotransmitter éénmaal is gebonden aan de zenuwcel, brengt het een reactie teweeg die ervoor zorgt dat de prikkel verder wordt geleid.

Onderverdeling van neurotransmitters

• Stimulerende of exciterende neurotransmitters: Deze neurotransmitters stimuleren zenuwcellen om prikkels op te wekken en door te geleiden. Voorbeelden: epinephrine en norepinephrine.
• Remmende of inhiberende neurotransmitters: Deze neurotransmitters hebben een remmende werking op zenuwcellen en voorkomen dat er prikkels opgewekt en verder geleid worden. Voorbeelden: GABA en endorfine.
• Modulerende neurotransmitters: Deze neurotransmitters kunnen op hetzelfde moment een groot aantal zenuwcellen beïnvloeden. Ze binden zich niet rechtstreeks aan de receptoren, maar werken samen met andere neurotransmitters om het stimulerend of remmend effect van die neurotransmitter te versterken. Voorbeelden: dopamine en serotonine.

Indien er een disbalans is, kan deze hersteld worden met behulp van medicatie en aanvullende gedragstherapie, waaronder meditatie. Herstel van de balans zorgt voor terugkeer naar normaal functioneren.