Emoties en hoe de mens deze doormaakt behoren tot meest bestudeerde menselijke eigenschappen. Over het algemeen kent iedereen eenzelfde doorloop van emoties. Boos, verdrietig, blij, verliefd: het komt allemaal voorbij in het leven. Maar wat zijn emoties nu eigenlijk?

Wat zijn emoties?

Een emotie is een van de meest pure menselijke eigenschappen die er bestaat. Het is een reactie vanuit het brein op een gebeurtenis, geur, geluid, belevenis of herinnering. Dit wordt ook wel een affectieve prikkel genoemd. Emoties komen voort uit het zogeheten limbische- of zoogdierenbrein dat, samen met het reptielenbrein (vechten, vluchten, bevriezen), het denkende brein overheerst. De hoofdfunctie van het zoogdierenbrein is het scannen en observeren van zintuiglijke informatie (ruiken, horen, zien), daar een emotie aan koppelen om dit vervolgens op te slaan op de harde schijf. Dat gedeelte van de hersenen is levenslang bezig met het opslaan van relevante herinneringen aan gebeurtenissen, zowel positieve als negatieve. Door dit collectieve emotionele geheugen zoekt een mens automatisch positieve situaties op en mijdt hij negatieve emoties zoveel mogelijk.

Behalve voelbaar als beleving of sensatie door lichaam en hoofd, zijn emoties ook meetbaar door bijvoorbeeld het stijgen van de hartslag of het extra uitscheiden van adrenaline of oxytocine.

Verschillende soorten emoties

De 8 basisemoties die de mens heeft zijn:

• Vreugde
• Angst
• Liefde
• Verdriet
• Boosheid
• Verbazing of verrassing
• Schaamte of schuld
• Walging

Deze 8 basisemoties worden onderverdeeld in 4 kernemoties:

• Vreugde
• Verdriet
• Angst
• Boosheid

Doorlopen van emoties

Een emotie ontstaat niet zomaar. Elke emotie heeft zijn eigen doorlooptijd, intensiteit en een unieke invloed op het gedrag. Extreme woede heeft bijvoorbeeld een kortere doorlooptijd dan bij extreme verliefdheid wordt ervaren.

In de psychiatrie wordt een doorloop van emoties vaak vergeleken met een gasfornuis. Emoties beginnen vaak bij het laagste pitje en naarmate de gebeurtenis of belevenis duurt, zal de emotie oplopen naar een hogere/grotere gaspit. Er kunnen echter verschillende emotionele verstoringen ontstaan door bijvoorbeeld trauma, stress, depressie en angst. Hierdoor kan het voorkomen dat de zogenoemde gaspitjes niet meer goed gebruikt worden, hetgeen men vaak een emotieregulatiestoornis noemt. Personen met deze stoornis kunnen een emotie niet goed meer doseren. Vaak beginnen hun emoties direct bij de grootste gaspit. Door trainingen of behandelingen bij een gediplomeerd psychiater of psycholoog is deze emotieregulatiestoornis vaak goed te behandelen.

Er zijn echter uitzonderingen waarbij het erg lastig is, of soms zelfs niet mogelijk, deze emoties onder controle te krijgen. Dit zijn personen met bijvoorbeeld (C)PTSS, ADHD, eetstoornissen of een borderline persoonlijkheidsstoornis.

Emoties en mediteren

De afgelopen jaren zijn er ontelbaar veel onderzoeken geweest naar de invloed van meditatie op emoties. Het is bewezen dat mediteren niet alleen op het moment zelf invloed heeft op onze lichaam en geest, maar dat onze hersenen ook ná een meditatiesessie anders op emoties reageren.

Eén wetenschappelijk experiment heeft hierbij een groep proefpersonen gebruikt en opgesplitst in drie groepen. De eerste twee groepen kregen gedurende acht weken twee verschillende soorten meditaties aangeboden. De derde groep, de controlegroep, kreeg die periode informatie over gezondheid aangeboden. Zowel voor als na deze acht weken voerden de wetenschappers bij de deelnemers een hersenscan uit. Bij de twee meditatiegroepen was er een duidelijk verschil zichtbaar in de activiteit van de amygdala, het deel van het brein dat grote invloed heeft op de emoties. Positieve emoties werden beter ervaren en negatieve sneller vermeden of doorlopen. Bij de controlegroep werd geen verschil in dit gedeelte van de hersenen aangetoond.

Het experiment heeft laten zien dat regelmatig mediteren een grote invloed kan hebben op het ervaren van emoties, met in het bijzonder de verwerking ervan.

Met de Yoga Nidra meditatie-sessies van House of Deeprelax kun je zelf ervaren wat de invloed van mediteren op jouw leven kan zijn.