Zittend mediteren

Waar komt zittend mediteren vandaan?

Het is niet gek dat zittend mediteren als eerste in je opkomt als je aan meditatie denkt. Traditioneel gezien wordt meditatie meestal zittend uitgevoerd. En zo wordt het meestal ook afgebeeld. Zittend mediteren heeft zijn oorsprong in oude spirituele tradities die teruggaan tot duizenden jaren geleden. Het komt vooral uit Oosterse religies en filosofieën, zoals het boeddhisme en het hindoeïsme. In de 20e eeuw werd zittend mediteren geïntroduceerd in het Westen, vooral door invloedrijke personen en zenmeesters zoals D.T. Suzuki. Zo werd zittend mediteren steeds populairder. Niet alleen binnen spirituele kringen, maar ook als een manier om stress te verminderen en welzijn te bevorderen.

Vormen van zittend mediteren

Door de traditionele oosterse oorsprong en de modernisatie in het westen zijn er inmiddels veel vormen van zittend mediteren. Dit zijn een aantal van de bekendste vormen en de achtergrond ervan:

1. Zazen (Zen-meditatie)

• Oorsprong: Zen-boeddhisme, met wortels in het Chinese Chan-boeddhisme. Inmiddels ook wel bekend als aandachtsmeditatie.
• Techniek: Bij zazen zit je meestal in de lotus- of halve lotushouding op een meditatiekussen (zafu). De rug is recht, handen rusten in de schoot in een specifieke mudra (handhouding). De aandacht is gericht op de ademhaling, vaak zonder objectieve focus of doel. Het kan ook “shikantaza” (alleen maar zitten) genoemd worden, waarbij je simpelweg zit zonder iets specifieks te doen of proberen.
• Doel: Het versterken van aandacht en aanwezig zijn in het moment.

2. Vipassana (Inzichtmeditatie)

• Oorsprong: Theravada-boeddhisme, met wortels in de leringen van de Boeddha. Inmiddels ook wel bekend als mindfulness meditatie.
• Techniek: Bij Vipassana wordt vaak in een comfortabele, stabiele houding gezeten, met de aandacht gericht op de ademhaling en de binnenwereld. Je observeert gedachten, emoties en lichamelijke sensaties zonder oordeel en probeert zo het inzicht te krijgen dat alles wat je ervaart ook weer voorbijgaat.
• Doel: Het ontwikkelen van inzicht in de natuur van de realiteit, met name de concepten van vergankelijkheid (anicca), ontevredenheid (dukkha) en niet-zelf (anatta).

3. Metta (Loving-Kindness Meditatie)

• Oorsprong: Deze vorm komt ook uit het boeddhisme, vooral in de Theravada-traditie. Inmiddels ook wel bekend als compassie meditatie.
• Techniek: Je zit in een ontspannen, comfortabele houding en richt je op het ontwikkelen van gevoelens van liefdevolle vriendelijkheid en mededogen. Dit begint vaak met jezelf en breidt zich dan uit naar anderen of uiteindelijk zelfs naar mensen met wie je problemen hebt.
• Doel: Het cultiveren van liefdevolle vriendelijkheid, mededogen, en emotioneel welzijn.

4. Samatha (Concentratiemeditatie)

• Oorsprong: Boeddhisme en hindoeïsme. Inmiddels ook wel bekend als stilte of concentratie meditatie.
• Techniek: Samatha betekent “kalmte” of “stilte”. De meditatie is gericht op het kalmeren van de geest door te focussen op iets specifieks zoals de ademhaling, een woord (mantra) of een object.
• Doel: Het ontwikkelen van een diepe, stabiele concentratie die de geest kalmeert en stabiliseert.

5. Transcendente meditatie

• Oorsprong: Hindoeïstische Vedische traditie. Inmiddels ook wel bekend als transcendente reizen of hoger bewustzijn meditatie.
• Techniek: Bij TM zit je comfortabel met gesloten ogen en herhaal je in stilte een specifieke mantra. Traditioneel gezien wordt dit twee keer per dag gedurende ongeveer 20 minuten gedaan.
• Doel: Het bereiken van een diepe staat van rust en alertheid, bekend als “transcendent bewustzijn.” Een staat die stress vermindert en innerlijke vrede
  bevordert.

Dit zijn een aantal traditionele vormen van zittend mediteren. Deze vormen hebben onder invloed van technologische ontwikkelingen en beoefenaars in het westen modernere vormen aangenomen. De essentie blijft echter vaak hetzelfde: het ontwikkelen van aanwezigheid, het verkrijgen van zelfinzicht, het vergroten van innerlijke rust, het bevorderen van concentratie en het verminderen van stress.

Zittend mediteren bij House of Deeprelax

Met de House of Deeprelax app is zittend mediteren een feestje. Van meditaties waarmee je op je ademhaling focust, stress vermindert en je concentratie vergroot tot aan sessies om zelfcompassie te ontwikkelen, inzichten te krijgen en emoties te verwerken: voor ieder moment en elke behoefte is er een geschikte meditatie. En zelf als je even geen zin hebt om zittend te mediteren, hebben we ook hele fijne liggende meditaties. Met onze speciale gids Mini Meditatie Breaks, voeg je moeiteloos momenten van zittend mediteren (of liggend of wandelend) toe aan je dag.