Hoge bloeddruk

Wat is een hoge bloeddruk?

Een hoge bloeddruk wordt gezien als een hart- en vaatziekte. Klachten aan je hart en vaten zijn een van de meest voorkomende doodsoorzaken ter wereld. Een gezonde bloeddruk is dus belangrijk. Bloeddruk is de kracht of te wel de druk, die het bloed uitoefent op de wand van de bloedvaten.

Bloeddruk wordt onderverdeeld in bovendruk en onderdruk. De bovendruk is de druk die het bloed, tijdens een hartslag, uitoefent op de wanden van de bloedvaten en de onderdruk is de druk die het bloed, tussen twee hartslagen in, uitoefent op de wanden van de bloedvaten. Een normale bloeddruk is gemiddeld minder dan 120/80 mmHg. Dat wil zeggen dat bij een gezonde druk de bovendruk minder is dan 120 mmHg en de onderdruk minder dan 80 mmHg.

Als de bovendruk constant hoger is dan 130 mmHg is en de onderdruk constant hoger is dan 80 mmHg, is er sprake van een hoge bloeddruk. Bij opwinding of inspanning is het normaal dat de bloeddruk op dat moment verhoogd is. Daarna daalt de bloeddruk weer naar zijn normale waarde. Dat is niet het geval als je een hoge druk hebt. De bloeddruk is dan ook verhoogd als je kalm en rustig bent.

Oorzaken hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk (hypertensie) kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, en het ontwikkelt zich vaak zonder duidelijke symptomen. De oorzaken zijn meestal te verdelen in primaire hypertensie en secundaire hypertensie:

1. Primaire hypertensie

Dit type hoge bloeddruk komt het meeste voor, ontwikkelt zich geleidelijk over vele jaren en heeft geen directe oorzaak. Hoewel er geen specifieke oorzaak aan te wijzen is, zijn er wel risicofactoren die bijdragen aan het ontstaan ervan:

• Leeftijd: Naarmate je ouder wordt, neemt het risico op hypertensie toe.
• Genetische aanleg: Hoge druk komt vaak voor in families.
• Overgewicht of obesitas: Extra lichaamsgewicht verhoogt de druk op de bloedvaten.
• Ongezonde voeding: Een dieet dat rijk is aan zout, verzadigd vet en een gebrek aan kalium en magnesium kan de bloeddruk verhogen.
• Weinig lichaamsbeweging: Gebrek aan beweging kan leiden tot overgewicht en een verminderde conditie van het hart, wat de druk van het bloed kan verhogen.
• Alcoholgebruik: Overmatig alcohol drinken kan leiden tot een verhoogde druk.
  Roken: Nicotine verhoogt de bloeddruk, en de chemische stoffen in sigaretten kunnen de wanden van de bloedvaten beschadigen.
• Stress: Langdurige stress kan een tijdelijke stijging van de druk in het bloed veroorzaken.

2. Secundaire hypertensie

Secundaire hypertensie komt minder vaak voor en wordt veroorzaakt door een onderliggende medische aandoening of het gebruik van bepaalde medicijnen. Dit type hypertensie ontwikkelt zich vaak plotseling en heeft specifieke oorzaken:

• Nierziekten: Aandoeningen van de nieren kunnen leiden tot hypertensie, omdat de nieren een belangrijke rol spelen bij het reguleren van de bloeddruk.
• Hormoonstoornissen: Bijvoorbeeld een overproductie van hormonen door de bijnieren (zoals het syndroom van Cushing) of een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie).
• Slaapapneu: Deze slaapstoornis kan bijdragen aan secundaire hypertensie, doordat de ademhaling tijdens de slaap tijdelijk stopt.
• Bepaalde medicijnen: Medicijnen zoals anticonceptiepillen, pijnstillers (NSAID’s) en sommige decongestiva kunnen de bloeddruk verhogen.
  Aangeboren afwijkingen aan de bloedvaten: Bijvoorbeeld coarctatie van de aorta (een vernauwing van de aorta).

Door een combinatie van deze factoren kan de bloeddruk stijgen, wat het risico op ernstige gezondheidsproblemen zoals een hartaanval, beroerte en nierfalen verhoogt.

Symptomen hoge bloeddruk

De meeste mensen hebben weinig last van een hoge bloeddruk of herkennen de klachten niet die erbij horen. Hoge bloeddruk (hypertensie) wordt daarom vaak de “stille doder” genoemd omdat het meestal geen duidelijke klachten geeft, zelfs niet wanneer de bloeddruk gevaarlijk hoge niveaus bereikt. Hierdoor kan hypertensie over het hoofd gezien worden en pas laat worden geconstateerd. De volgende symptomen kunnen een indicatie zijn dat de bloeddruk hoog is:

• Hoofdpijn: Vooral in de vroege ochtend en vaak aan de achterkant van het hoofd.
• Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd.
• Kortademigheid: Vooral bij inspanning of als de hoge bloeddruk de longen beïnvloedt.
• Wazig zien of visuele stoornissen: Hoge bloeddruk kan de bloedvaten in de ogen beschadigen.
• Pijn op de borst: Dit kan optreden bij ernstige vormen van hoge bloeddruk.
• Hartkloppingen of een onregelmatige hartslag.
• Vermoeidheid of gevoel van algemene zwakte.
• Neusbloedingen: Dit komt minder vaak voor, maar kan optreden bij een zeer hoge bloeddruk.
• Misselijkheid of braken: Dit kan optreden in ernstige gevallen van hypertensieve crisis (extreem hoge bloeddruk).

Gevaar van een niet herkende hoge bloeddruk

Veel mensen merken pas dat ze hoge bloeddruk hebben als ze ernstige gezondheidsproblemen ontwikkelen, zoals een hartaanval, beroerte of nierfalen. Daarom is regelmatige controle van de bloeddruk belangrijk, vooral als je risicofactoren hebt zoals overgewicht, een familiegeschiedenis van hypertensie of een ongezonde levensstijl.

De gevolgen van hoge bloeddruk

Een hoge bloeddruk kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, vooral als het gedurende langere tijd onbehandeld blijft. Het kan de bloedvaten en organen beschadigen, wat leidt tot verschillende complicaties. Dit zijn de belangrijkste gevolgen van aanhoudende hoge bloeddruk:

1. Hart- en vaatziekten

Hoge bloeddruk kan leiden tot de vorming van atherosclerose (vernauwing van de slagaders door ophoping van vet), wat de bloedtoevoer naar het hart beperkt en het risico op een hartaanval vergroot. Daarnaast moet de hartspier door de hoge bloeddruk harder werken om bloed door het lichaam te pompen. Na verloop van tijd kan dit leiden tot verzwakking van het hart en hartfalen veroorzaken. Ook kan het ervoor zorgen dat de hartspieren verdikken waardoor het hart minder efficiënt kan pompen.

2. Beroerte

Hoge bloeddruk kan de bloedvaten in de hersenen beschadigen of verzwakken, waardoor ze kunnen barsten of verstopt raken. Dit leidt tot een beroerte, die ernstige hersenschade kan veroorzaken en mogelijk levensbedreigend is.

3. Nierproblemen

Hoge bloeddruk kan de bloedvaten in de nieren beschadigen, waardoor de nierfunctie vermindert of stopt. Dit kan leiden tot chronische nierziekte of nierfalen. Ook kan een aanhoudende hoge bloeddruk leiden tot glomerulosclerose, een aandoening waarbij de filters in de nieren beschadigd raken, wat de mogelijkheid van de nieren om afvalstoffen uit het bloed te filteren vermindert.

4. Oogproblemen

Hoge bloeddruk kan de bloedvaten in de ogen beschadigen, wat kan leiden tot retinopathie. Dit kan wazig zicht, oogbloedingen en in ernstige gevallen blindheid veroorzaken.

5. Cognitieve problemen en dementie

Een aanhoudende hoge bloeddruk kan de bloedtoevoer naar de hersenen verminderen, wat leidt tot cognitieve achteruitgang, geheugenproblemen en verhoogd risico op vasculaire dementie. Kleine beroertes of laesies in de hersenen kunnen zich ontwikkelen tot vasculaire dementie.

6. Seksuele disfunctie

Bij mannen kan hoge bloeddruk leiden tot erectiestoornissen, omdat het de bloedtoevoer naar de penis beperkt. Bij vrouwen kan hypertensie leiden tot een verminderd libido en problemen met opwinding.

7. Metabool syndroom

Hoge bloeddruk is vaak onderdeel van het metabool syndroom, een combinatie van aandoeningen zoals obesitas, insulineresistentie, hoge bloedsuikerspiegel en abnormale cholesterolwaarden. Dit verhoogt het risico op hartziekten, diabetes en beroerte.

Voorkomen van hoge bloeddruk

Hoge bloeddruk is dus een gevaarlijke aandoening die, als het niet tijdig behandeld wordt, blijvende schade aan het lichaam kan aanrichten of zelfs tot de dood kan leiden. Het voorkomen van hoge bloeddruk (hypertensie) draait vooral om het aanpassen van je levensstijl. Deze maatregelen kunnen niet alleen helpen om je bloeddruk te verlagen, maar ook om te voorkomen dat het stijgt. Hier zijn enkele belangrijke leefstijlaanpassingen:

Gezond dieet volgen

Een gezond dieet is nodig als je je bloeddruk in balans wilt houden. Om je bloeddruk te verlagen is het van belang om minder zout te eten en verzadigde vetten, transvetten en suiker te beperken. Ook overmatig alcoholgebruik en roken verhogen direct je bloeddruk en beschadigen je bloedvaten, essentieel om daarmee te stoppen. Eet vooral kaliumrijke voeding (kalium vind je bijvoorbeeld in bananen en spinazie), voldoende groenten en fruit en volg een dieet dat rijk is aan volle vezelrijke granen en magere eiwitten en zuivelproducten.

Gezond gewicht behouden

Overgewicht of obesitas verhoogt de kans op hoge bloeddruk. Afvallen, zelfs een paar kilo’s, kan al zorgen voor een aanzienlijke verlaging van de bloeddruk. Zorg voor voldoende fysieke activiteit en streef naar minstens 150 minuten matige intensieve beweging per week, zoals wandelen, fietsen, zwemmen of joggen. Krachttraining kan ook bijdragen aan een gezond hart, mits gecombineerd met cardiovasculaire oefeningen.

Medische controle en behandeling

Zelfs als je je gezond voelt, is het belangrijk om je bloeddruk regelmatig te laten controleren. Dit geldt vooral als je risicofactoren hebt zoals leeftijd, familiegeschiedenis of overgewicht. Regelmatige controle kan helpen om een hoge bloeddruk op tijd te herkennen. Als de bloeddruk toch verhoogd blijft ondanks veranderingen in je levensstijl, kan je arts medicijnen voorschrijven om je bloeddruk onder controle te houden.

Stress verminderen

Langdurige stress kan bijdragen aan een verhoging van de bloeddruk. Technieken zoals mindfulness, yoga, ademhalingsoefeningen en meditatie kunnen helpen stress te verminderen. Zorg er ook voor dat je voldoende slaapt, want slaaptekort kan ook bijdragen aan hypertensie.

Stimuleer je gezondheid met meditatie

Heb jij last van een hoge bloeddruk? Dan is het belangrijk om regelmatig te ontspannen en stress uit je systeem te ontladen. Met onze Deeprelax Yoga Nidra meditaties hoef je alleen maar te liggen en luisteren terwijl je met geleide meditatie het zelfhelend vermogen van je lichaam ondersteunt. Of kies voor een Deeprelax Walk om in beweging te komen en tegelijkertijd stress te verminderen met een wandelmeditatie.