Dopamine

Wat is dopamine?

Dopamine is een hormoon én ook een neurotransmitter. Dat wil zeggen dat deze stof zorgt voor de overdracht van prikkels binnen het zenuwstelsel. Zo brengt het boodschappen over tussen de zenuwcellen van de hersenen en de zenuwcellen in andere delen van het lichaam.

Hoe werkt het precies?

Dopamine speelt een rol in verschillende hersenfuncties, zoals beloning, motivatie, genot en motoriek. Het is onderdeel van het beloningssysteem van de hersenen. Tijdens activiteiten waar je plezier in hebt, zoals eten, sporten of seks, worden de hersenen geprikkeld om dit stofje te produceren. Het stofje dat vrijkomt zorgt ervoor dat je je goed, blij en tevreden voelt, waardoor je gemotiveerd raakt om die handelingen of activiteiten te herhalen.

De keerzijde van dopamine

Doordat je beloningssysteem gelinkt is aan dopamine, zit er ook een keerzijde aan. Als de hersenen deze stof afgeven bij activiteiten die plezierig maar ook ongezond zijn, dan kan je systeem verslaafd raken aan die activiteit om steeds weer die plezierige gevoelens te blijven ervaren. Door de werking van dit systeem kan je bijvoorbeeld een social media, eet- of seksverslaving ontwikkelen.

Hoe wordt dopamine aangemaakt?

Je lichaam maakt dit stofje uit de aminozuren, tyrosine en fenylalanine. Wanneer je voedingsmiddelen tot je neemt die deze aminozuren bevatten, worden ze met behulp van enzymen omgezet. Voorbeelden van voedingsmiddelen die rijk zijn aan tyrosine en fenylalanine zijn: kip, peulvruchten, amandelen, avocado’s en bananen. De geproduceerde dopamine komt alleen vrij op momenten waarop je bezig bent met handelingen of gedrag waarvoor je hersenen je willen belonen.

Symptomen van een dopaminetekort

Een tekort kan leiden tot verschillende mentale en fysieke gezondheidsproblemen. Deze stof speelt een cruciale rol in beloning, motivatie, stemming, en motorische controle. Wanneer de productie in de hersenen verstoord is, kunnen er diverse symptomen en aandoeningen ontstaan. Een tekort is aan de volgende symptomen te herkennen:

Mentale symptomen

• Depressie: Gevoelens van hopeloosheid, verdriet en een algemeen verlies van interesse in activiteiten die vroeger plezierig waren.
• Angst en prikkelbaarheid: Verhoogde angstniveaus en moeite om emoties te reguleren.
• Concentratieproblemen: Moeite met aandacht en focus, wat kan leiden tot problemen met dagelijkse taken.
• Cognitieve achteruitgang: Problemen met geheugen en leervermogen.

Fysieke symptomen

• Vermoeidheid: Aanhoudende vermoeidheid en een algemeen gebrek aan energie.
• Motorische problemen: Bewegingen kunnen trager worden en motorische controle kan verminderd zijn (bijvoorbeeld bij Parkinson).
• Slaapproblemen: Moeite met in slaap vallen of doorslapen, wat kan leiden tot vermoeidheid overdag.
• Veranderingen in eetlust: Dit kan zowel een verhoogde als verminderde eetlust zijn, wat kan leiden tot gewichtstoename of -verlies.

Sociale symptomen

• Sociale terugtrekking: Vermijdingsgedrag van sociale interacties of activiteiten die voorheen leuk waren.
• Verminderde motivatie: Moeite om taken te voltooien of om plannen te maken, wat kan leiden tot stagnatie in persoonlijke en professionele groei.

Oorzaken van een dopaminetekort

Er zijn verschillende oorzaken van een dopaminetekort en het kan ook ontstaan door een combinatie van factoren. Zo kan een tekort worden veroorzaakt door:

Medische aandoeningen

Bepaalde medische aandoeningen zoals schizofrenie, depressie, drugsverslaving en ziekte van Parkinson, veroorzaken een vermindering van het dopaminegehalte in het lichaam. Ook ADHD wordt in verband gebracht met een dysfunctie in het dopaminesysteem, wat kan leiden tot aandachtsproblemen en impulsiviteit.

Slechte voeding en leefstijl

Een dieet dat te weinig tyrosine en fenylalanine bevat, leidt ook tot een tekort omdat deze twee aminozuren essentieel zijn voor de productie van dopamine. Ook chronische stress kan de productie verstoren en de gevoeligheid van receptoren verminderen.

Alcohol- en drugsverslaving

Een teveel aan alcohol en drugs leidt tot een verminderde productie van dit stofje waardoor er op den duur een tekort ontstaat.

Medicatie

Bepaalde medicijnen zoals antidepressiva en antipsychotica, blokkeren de werking van dopamine. Dit heeft hetzelfde effect als een tekort in het lichaam.

Boost je dopaminegehalte op natuurlijke wijze

Behandeling voor een dopaminetekort hangt af van de oorzaak en de ernst van de symptomen. In sommige gevallen wordt medicatie voorgeschreven, bijvoorbeeld als je Parkinson of ADHD hebt. Maar er zijn ook manieren om de natuurlijke productie van het lichaam op natuurlijke wijze te stimuleren:

Het eten van eiwitrijke voeding

Eiwitrijke voedingsmiddelen zoals kip, rundvlees, vis, peulvruchten, amandelen, eieren, zuivelproducten en bananen, bevatten tyrosine en fenylalanine, die op hun beurt nodig zijn voor de productie van dopamine. Het verhogen van de inname van deze voedingsmiddelen kan helpen bij het verminderen of voorkomen van een tekort.

Voldoende slaap

Een volwassen persoon hoort gemiddelde zeven uren per nacht te slapen. Tijdens het slapen gebruik je systeem weinig dopamine, waardoor de hersenen de kans krijgen om de levels op peil te brengen. Bij een tekort aan slaap worden de receptoren geblokkeerd, wat ervoor zorgt dat er tekorten ontstaan.

Meditatie

Technieken voor stressvermindering kunnen helpen bij het verbeteren van de mentale gezondheid en het verhogen van de productie van dopamine. Stress remt namelijk de productie terwijl mediteren juist zorgt voor stressvermindering en de productie bevordert.

Regelmatig sporten

Regelmatige lichaamsbeweging kan de dopamineproductie verhogen en het welzijn bevorderen. Activiteiten zoals cardio, krachttraining en yoga kunnen helpen bij het verbeteren van de stemming en het verminderen van stress.

Boost je dopamine met House of Deeprelax

Regelmatig mediteren helpt om stress te verminderen en je dopaminegehalte op peil te houden. Een goede reden dus om dagelijks een meditatie op te zetten. Bij House of Deeprelax ondersteunen we je graag bij het eigen maken van routines en rituelen om lichaam en geest zo goed mogelijk te ondersteunen. Met de Mini Meditatie Breaks Guide voeg jij heel makkelijk meditaties toe aan je dag en wordt dagelijks even stilstaan een feestje voor je systeem.