Mentale gezondheid in Nederland anno 2022

We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan…

Let’s face it; in onze veeleisende Westerse maatschappij wordt een hoop van ons gevraagd. En dan heb ik het nog niet eens over werk. We rennen, vliegen, hollen, racen door de dag, de hele week. Dus sta even stil bij dit feit: 1000 jaar geleden hadden mensen een jaar om alle prikkels te verwerken die wij nu in één dag binnenkrijgen… Tel dat op bij alle social media, nieuws, gesprekken, beelden, geluiden, wifi-stralingen, werk, mails, whatsappjes, telefoontjes die we consumeren. Geen wonder dat onze mentale gezondheid achteruit gaat toch? We leefden met z’n allen volgens deze ratrace normen en toen… kwam COVID-19. 

Pandemie paniek

Niet alleen kwam onze mentale gezondheid nog meer op spanning te staan (1), ook de sociale en fysieke gezondheid speelde ons parten. Ruim een kwart van de mensen gaf in 2020 aan zich tijdens de corona crisis vaker eenzaam te voelen dan daarvoor. Ook gevoelens van angst, somberheid en stress kwamen vaker voor tijdens de pandemie dan daarvoor. 

Niet alleen angst en onzekerheid over het COVID-19 virus deed wat met de mentale gesteldheid van mensen, ook de maatregelen en zoals de lockdowns en het verplicht thuis zitten waren van invloed. Werk en privé die door elkaar heen liepen, weinig sociaal contact en niet kunnen sporten waren steeds druppels die de emmer hebben doen overlopen. 

Grote gevolgen

Er kwam een tsunami aan mentale problemen (2). In de eerste twee kwartalen van 2021 was 15% van de bevolking van 12 jaar of ouder psychisch ongezond. Dit percentage is sinds 2001, het jaar waarin het CBS begon met de monitoring van de mentale gezondheid, niet zo hoog geweest. Daarnaast gaven 4 op de 10 jongvolwassenen desgevraagd in retrospectief aan somberder te zijn dan voor de corona crisis. 

 

---

1. Kenniswerkplaats Leefbare Wijken “De Bedreigde Stad” (2020)
https://www.kenniswerkplaats-leefbarewijken.nl/wp-content/uploads/De-bedreigde-stad-versie20200428def.pdf

2. CBS: Mentale gezondheid jongeren afgenomen (2022)
https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2022/22/mentale-gezondheid-jongeren-afgenomen

Mouth dropping feiten, he? En ze gaan nog wel even door.

Want allerlei gevolgen vloeien door. Ook eenzaamheid, depressie, angst(stoornissen), overspanning en burn-out zijn verschijnselen die allemaal erger zijn geworden.

In 2020 (3) gaf 47% van de volwassen bevolking (18 jaar en ouder) aan eenzaam te zijn, leven er bijna 1,1 miljoen personen met een angststoornis ervaren ruim 17% van werknemers burn-outklachten, en (4) zijn er jaarlijks zo’n 797.000 mensen in Nederland een depressie.  (Volksgezondheid en Zorg, 2022) (GGZStandaard, 2018).

Werk, werk, werk

Waar we even af waren van de kantoortuinen (5), bellende collega’s en alle andere prikkels, blijkt ook het thuiswerken zijn tol te eisen. 12% van thuiswerkers heeft moeite met concentratie tijdens het werk. Dit is twee keer zo vaak vergeleken met mensen die op locatie werken. En 8% van de thuiswerkers verzuimde naar aanleiding van deze vermoeidheid of concentratie klachten. Waar is de balans, en vooral; de aandacht voor mentale gezondheid? 

 

---

3. Volksgezondheid en Zorg: Angststoornissen (2022)
https://www.vzinfo.nl/angststoornissen

4. GGZ Standaarden: Angstklachten en angststoornissen
https://www.ggzstandaarden.nl/zorgstandaarden/angstklachten-en-angststoornissen/over-angstklachten-en-angststoornissen

5. Mentale gezondheid op het werk: Achtergrond en handvatten voor mentaal fitte werknemers (2021)
www.oopkop.nl

Presteren begint al vroeg

En die problemen ontstaan helaas steeds eerder in het leven van jonge mensen. Er zijn steeds vaker signalen dat de mentale gezondheid van jongeren in Nederland onder druk staat. Zo ervaart maar liefst 51% van studenten psychische klachten en somberheid, waarvan 12% in ernstige mate. Prestatiedruk, eenzaamheid, stress en slaapproblemen vallen hier ook onder. De fase van deze jongvolwassenen is een gevoelige. Er verandert veel waardoor ze kwetsbaar zijn. Zo ontstaat 75% van de klachten nog voor het 24e levensjaar. 

Aap, noot, mentale gezondheid

Een hoop verontrustende feiten. Dus als we de generatie van de toekomst daadwerkelijk een fijne toekomst willen geven, dan moeten we ECHT iets veranderen. En nog een cliché; een betere mentale wereld begint bij jezelf en onze kinderen. Dus laten we dat doen vanaf nu.