De meeste mensen hebben wel eens een verschrikkelijke gebeurtenis meegemaakt. Alhoewel je er kort na zo’n gebeurtenis vaak aan terug moet denken, lukt het de meesten van ons om het uiteindelijk achter ons te laten. Maar sommige mensen krijgen naarmate de tijd verstrijkt juist steeds meer last van de nasleep. Dan kan er sprake zijn van Post Traumatic Stress Syndroom (PTSS).

Wat is PTSS?

Post Traumatic Stress Syndroom (PTSS) is een mentale aandoening die ontstaat doordat iemand een vreselijke en zeer ingrijpende gebeurtenis heeft meegemaakt. Het kan een gebeurtenis zijn waarbij de persoon zelf slachtoffer was van de traumatische gebeurtenis, of waarbij de persoon getuige was van een trauma waarbij iemand anders het slachtoffer was. Als men maanden of jaren na de traumatische gebeurtenis nog steeds moeite heeft om te gaan met wat er is gebeurd, spreekt men van Post Traumatic Stress Syndroom.

Oorzaken PTSS

De oorzaak van PTSS is vaak een traumatische ervaring zoals:

• een ernstig ongeluk (bijvoorbeeld een zwaar auto-ongeluk of een natuurramp)
• verkrachting
• lichamelijke mishandeling
• oorlogsgeweld
• ernstige ziekte (bijvoorbeeld kanker)
• slechte ervaringen tijdens de bevalling (bijvoorbeeld een doodgeboren kindje)

Risicofactoren voor het ontwikkelen van PTSS

De volgende factoren kunnen leiden tot een verhoogde kans op het ontwikkelen van PTSS:

• herhaaldelijke blootstelling aan traumatische ervaringen
• het meemaken van traumatische ervaringen tijdens de vroege kinderjaren
• de aanwezigheid van andere mentale aandoeningen, zoals depressie en angststoornissen
• een familiegeschiedenis van mentale gezondheidsproblemen, zoals depressie en angststoornissen
• de afwezigheid van een goed sociaal vangnet (dus geen familie of vrienden voor opvang en ondersteuning na een traumatische ervaring)
• een voorgeschiedenis van alcoholmisbruik of drugsverslaving

Symptomen PTSS

De symptomen van PTSS zijn in vier grote groepen onder te verdelen:

1. Opdringerige herinneringen:

• Het herhaaldelijk optreden van ongewenste herinneringen aan de gebeurtenis
• Nachtmerries
• Het steeds herbeleven van de gebeurtenis

2. Ontwijkingsgedrag:

• Proberen om gedachten aan de gebeurtenis te vermijden of te onderdrukken
• Het ontwijken van mensen, plaatsen en activiteiten die herinneringen aan de gebeurtenis veroorzaken
• Verslaving, alcoholmisbruik

3. Negatieve gedachten:

• Negatieve gedachten over jezelf, over anderen en over de wereld
• Geen vertrouwen in de toekomst
• Verlies van interesse in dagelijkse activiteiten
• Verlies van emotionele verbondenheid met familie of vrienden
• Emotioneel verdoofd zijn
• Zelfmoordgedachten

4. Veranderingen in fysieke en emotionele reacties:

• Snel schrikken of angstig worden
• Constant alert zijn voor gevaar
• Slaapproblemen
• Concentratieproblemen
• Agressief gedrag

Hoe wordt PTSS behandeld?

Er zijn verschillende manieren om PTSS te behandelen:

• Medicatie, zoals: antidepressiva, antipsychotica en medicijnen om de stemming stabiel te houden
• Psychologische behandelmethoden zoals: cognitieve gedragstherapie of blootstellingstherapie, waarbij men de persoon in kwestie de gebeurtenis laat herbeleven en/of herhaaldelijk blootstelt aan personen of voorwerpen die herinneringen aan het gebeurde opwekken, zodat er kan worden geleerd hoe om te gaan met de angst.

PTSS is een lastige aandoening om mee te leven. Gelukkig kan het behandeld worden. Naast medicatie en cognitieve gedragstherapie kunnen ook meditatie en yoga helpen om met PTSS om te gaan. Meditatie werkt kalmerend en kan leren negatieve gevoelens om te zetten in positieve gedachten.